Saturday, February 9, 2013

Wilde orchideeën in het Cantabrisch Gebergte (Spanje).

This post in English: click here.

Foto´s van enkele orchideeën gevonden in de provincie León (Spanje).


Algemene inleiding

In Spanje is het Cantabrisch Gebergte (Cordillera Cantábrica) vooral bekend om zijn ruige en ongerepte natuur en de grote rijkdom aan dieren en planten. Enkele van de meest emblematische diersoorten zijn de bruine beer, de wolf, de auerhoen, de steenarend, de vale gier, de aasgier en de sinds enkele jaren teruggekeerde lammergier. Ook het inzamelen van geneeskrachtige kruiden en het gebruik van kruiden voor de keuken is een eeuwen oude gewoonte.
Minder bekend is de enorme rijkdom aan wilde orchideeën. In een recent afgeronde studie, uitgevoerd in een relatief klein gedeelte van het Cantabrisch Gebergte (het noordoosten van de provincie León) door J.M. Diez Santos, zijn er maar liefst 55 soorten en 10 kruisingen gevonden.
Aangezien de wilde orchideeën tot mijn favoriete planten behoren, zullen ze zeker een prominente plaats in dit blog over de natuur van het Cantabrisch Gebergte krijgen.

Naamgeving

De naamgeving in de plantenwereld kan zeer verwarrend zijn. Voor sommige soorten bestaan vele namen, al naar gelang de streek, en dat dan binnen één taal. Nog moeilijker wordt het als liefhebbers uit verschillende landen met elkaar willen communiceren. De wetenschappers hebben dit probleem al lang geleden proberen op te lossen door gebruik te maken van wetenschappelijke Latijnse namen. Echter, doordat de naam aan de beschrijving was gekoppeld waren deze benamingen vaak erg lang en moesten vaak worden veranderd. Linnaeus (1753) was de eerste onderzoeker die systematisch de binominale nomenclatuur gebruikte, waarbij de eerste naam het geslacht aangeeft en de tweede naam de soort bepaald. Dit was een enorme verbetering, vooral vanwege de toenemende standaardisering van de laatste jaren (bv. verschillende onderzoekers hadden verschillende Latijnse namen bedacht voor eenzelfde soort). Echter vooral op het vlak van de orchideeën hebben er recentelijk verscheidende naamsveranderingen plaats gevonden, dit vanwege nieuwe onderzoekingen op het gebied van de erfelijkheidsleer. In dit blog wordt gebruik gemaakt van de Latijnse naam, vergezeld van de nederlandse naam, als deze bestaat. 

Zeldzaamheid en verspreiding

 Gegevens over de zeldzaamheid en verspreiding van de soorten zijn afkomstig van de "Nederlandse Rode Lijst voor planten", de "Vlaamse Rode Lijst van planten" en de "Liste rouge de la flore de Wallonie". 


Enkele voorbeelden

En dan nu enkele voorbeelden van de vele soorten orchideeën die te vinden zijn in het noordoosten van de provincie León, rondom het plaatsje Cistierna, gelegen in het zuidelijk gedeelte van het Cantabrisch Gebergte.

LEES VERDER EN GENIET VAN DE FOTO´S.



Cephalanthera rubra, het rood bosvogeltje. Deze soort is in Nederland en Belgie uitgestorven.




Orchis (Anacamptis) papilionácea, de vlinderorchis. Deze soort komt voor in het Middellandse Zeegebied.




Ohrys lutea, de gele spiegelorchis of gele ophrys. Eveneens een soort uit het Middellandse Zeegebied die in Nederland en Belgie niet voorkomt.




Dactylorhiza elata, de grote rietorchis. Komt voor in het westelijke Middellandse Zeegebied. Deze soort die in het zuidelijke Cantabrisch Gebergte vrij algemeen is, is volgens de Wikipedia vrij zeldzaam.





Serapias lingua, de gewone tongorchis. Ook deze orchidee komt alleen voor in het Middellandse Zeegebied.




Platanthera bifolia, de welriekende nachtorchis. In Nederland zeldzaam en zeer sterk afgenomen, in Vlaanderen bedreigd en in Wallonië gevonden op slechts 51 locaties (bedreigd).





Neottia (Listera) ovata, de grote keverorchis. In Nederland vrij zeldzaam en matig afgenomen, in Vlaanderen momenteel niet bedreigd en in Wallonie is de soort nog vrij algemeen hoewel deze in Brabant sterk is afgenomen.




Limodorum abortivum, de paarse aspergeorchis. In Nederland en Vlaanderen is deze orchidee niet aanwezig, maar in Wallonië zijn er 3 locaties bekend (dus zeer zeldzaam en ernstig bedreigd).




Epipactus tremolsii (Epipactus helleborine ssp tremolsii). De Nederlandse naam van deze wespenorchis is mij niet bekend. In Nederland en Belgie niet aanwezig.




Spiranthes aestivalis, de zomerschroeforchis. Ook deze orchidee is helaas in Nederland en Belgie uitgestorven.


6 comments:

  1. Wat een prachtige orchideeën, Marius. Ik ken alleen de kleinere Rietorchis (Dactylorhiza praetermissa), die hier in mijn omgeving (rond Nieuwkoop) nog spaarzaam voorkomt. Je boft wel dat je al die prachtige planten in je omgeving hebt. Mooi blog. Groetjes, Joke

    ReplyDelete
    Replies
    1. Hallo Joke, er zijn hier inderdaad een hoop orchideeën. Ik ben de afgelopen 2 dagen in Asturias geweest (het gedeelte van het Cantabrisch Gebergte dat tegen de zee aan ligt) en de eerste 2 orchideeën waren al uit. Ik zal er wat over schrijven.

      Groetjes, Marius.

      Delete
  2. Hallo Marius,

    Ik heb weer genoten van al dit bloemenpracht! Je boft inderdaad als je in zo'n paradijselijk gebied woont!

    Hier in het noorden van Nederland vriest het 's nachts weer en overdag is het een paar graden boven nul! Echt lente wil het maar niet worden! De planten die net knoppen hebben gemaakt krijgen het erg te verduren met die vorst!

    Groet,
    Willy

    ReplyDelete
    Replies
    1. Hallo Willy, hier in León kan het ook koud zijn (hoewel wel iets warmer dan bij jou), maar gisteren was ik aan de Atlantische kust in Asturië en daar was het al zo´n 20 graden. En tientallen bloemen in bloei.

      Groetjes, Marius

      Delete
  3. Hoi Marius,

    laat ik nou denken dat we in Nederland in het Zwanenwater ruim 100 verschillende soorten wilde orchideeën hebben, maar hier bijou zie ik veel kleurigere orchideeën. De grote rietorchis ken ik maar de andere die je laat zien niet. Echt heel mooi deze bloemen en aan je reactie te lezen komen er nog veel meer :-)

    groetjes, Helma

    ReplyDelete
    Replies
    1. Hallo Helma, ik geloof dat er volgens de zoekkaart van Orchideeën ruim 40 soorten wilde orchideeën in Nederland voorkomen. In Nederland moest ik echt goed zoeken om ze te vinden (hier ook wel, maar hier vind ik ze tenminste). En het is inderdaad de bedoeling dat er kwa orchideeën nog heel wat bijkomt.

      Groetjes, Marius.

      Delete